Değerli Mükelleflerimiz;
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı açısından çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için işçi çalıştırmaları hâlinde iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi ile çalışmaları zorunluluğu halen devam etmektedir.
50 ve altında işçi çalıştıran az tehlikeli iş yerleri için iş güvenliği sistemine girmeleri yıllardır ertelenmektedir. En son 31.12.2024 tarihine kadar ertelenmişti, 01.01.2025 tarihi itibariyle bir işçi dahiçalıştıran tüm iş yerleri İş Sağlığı ve Güvenliği ne tabi olma zorunluluğu başlamıştır. İş güvenliği ve İşyeri hekimi hizmeti alınması gerekiyor. İşlemlerin yapılmaması halinde yüksek rakamlarda cezai müeyyidesi bulunmaktadır.
Buna göre iş güvenliği ve iş sağlığı hizmeti nasıl alınacağı 2 şekilde belirtilmiştir;
Devletin mali durumu da gözetilirse özellikle bu sınıfa yönelik ciddi denetimler yapılacağı kanaatindeyiz. Çünkü diğer sınıflar zaten bu sorumlulukları yıllardır yerine getiriyorlar. Çalışan sayısına oranla değişen cezalar şirketi ciddi maddi külfetler altına sokabilir. Ayrıca kanunun ertelenmemesi nedeniyle önümüzdeki süreçte işveren olarak sorumluluklar artacağından olası iş kazaları gibi durumlarda şirket daha fazla zarar görebilir. Bu sebeple bu konuda gerekli özenin gösterilmesini ve OSGB firmaları ile çalışarak sürecin etkin bir şekilde yürütülmesini ve şirketin olası zararlardan korunmasına yönelik adımların eksiksiz atılmasını ciddi bir şekilde tavsiye ediyoruz.
OSGB firması ile anlaşılması halinde firma gerekli tüm işlemleri eksiksiz yerine getirecek ve iş sağlığı güvenliğine dair dosyaları düzenleyecek, personellere gerekli eğitimleri verecek, risk analiz değerlendirme raporlarını hazırlayacak. Kısacası olası bir denetim halinde şirketin zarar görmemesi için gerekli önlemleri alacak. Ayrıca tarafımıza bakanlık onaylı iş sağlığı güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi atayacak. Aylık olarak işletmeye ziyaretlere gelerek gerekli kontrolleri sağlayacaktır.
Az Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşletmeler için İş Sağlığı ve Güvenliği Zorunlulukları
Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde işverenlerin yükümlülükleri, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek amacıyla 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir. Özellikle 10-49 arası çalışanı bulunan az tehlikeli işyerleri, bu yükümlülükleri yerine getirmekle sorumludur.
1. Uyulması Gereken Zorunluluklar
Risk Değerlendirmesi
İşveren, işyerindeki tüm tehlike ve riskleri belirlemek ve bunlara karşı alınacak önlemleri içeren bir risk değerlendirme raporu hazırlatmalıdır. Bu rapor:
İşyerindeki iş ekipmanlarının ve çalışma ortamının analizini,
Çalışanların maruz kalabileceği fiziksel, kimyasal ve ergonomik riskleri,
Alınması gereken önlemleri detaylı şekilde içermelidir.
Yenileme Durumları: Risk değerlendirmesi, işyerinde önemli değişiklikler olduğunda ya da yeni tehlikeler belirlendiğinde güncellenmelidir.
Acil Durum Planı
İşyerinde yangın, deprem veya diğer acil durumlara karşı bir acil durum eylem planı hazırlanması zorunludur. Plan şunları kapsamalıdır:
Acil durum ekiplerinin oluşturulması ve görev dağılımı,
Yangın söndürme, tahliye ve kurtarma prosedürleri,
Yılda en az bir kez tatbikat yapılması.
Çalışan Eğitimi
İşveren, tüm çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri vermek zorundadır. Bu eğitimler:
İşe girişte,
İşyerindeki yeni riskler ortaya çıktığında,
Belirli periyotlarla tekrarlanmalıdır.
Eğitim konuları genel İSG bilgisi, kişisel koruyucu donanım kullanımı, iş kazalarının önlenmesi ve çalışanların haklarını kapsar.
Sağlık Gözetimi
Çalışanların sağlık durumları işe girişte ve belirli aralıklarla kontrol edilmelidir. İşveren, çalışanların sağlık muayenelerini işyeri hekimi aracılığıyla düzenli olarak yaptırmakla yükümlüdür.
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)
Çalışma ortamındaki risklere karşı çalışanlara uygun koruyucu ekipman sağlanmalı ve bunların düzenli kullanımı sağlanmalıdır.
2. İşverenin Sorumlulukları
İSG Hizmetlerini Sağlama
50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde:
İşveren, İSG uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirmek zorundadır. Ancak işveren, İSG eğitimi aldıysa bu hizmetleri kendisi yürütebilir.
İşveren, bu hizmetleri dışarıdan bir Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) aracılığıyla da sağlayabilir.
Çalışan Katılımı
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği süreçlerine dahil edilmesi sağlanmalı, görüş ve önerileri dikkate alınmalıdır.
Denetim ve İzleme
İşyerindeki İSG uygulamalarının etkinliği düzenli olarak denetlenmeli ve raporlanmalıdır. İş kazası durumunda tüm kayıtlar eksiksiz tutulmalıdır.
3. 31 Aralık 2024 Tarihine Kadar Süren Ertelemenin Sona Ermesi
Yasal Değişiklik:
50’den az çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu 31 Aralık 2024 tarihine kadar ertelenmişti. Ancak bu tarih itibarıyla erteleme sona ermiştir.
1 Ocak 2025 itibarıyla: İşverenlerin İSG hizmetlerini sağlamaları zorunlu hale gelmiştir.
Çalışan Sayısına Göre Düzenleme:
10’dan fazla çalışanı olan işyerlerinde: İSG uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesi şarttır.
10’dan az çalışanı olan işyerlerinde: İşveren, İSG eğitimi almışsa bu görevleri kendisi yürütebilir.
4. Zorunlulukların Yerine Getirilmemesi Halinde Karşılaşılabilecek Olumsuz Sonuçlar
Hukuki ve İdari Yaptırımlar
Risk değerlendirmesi yapılmaması, acil durum planının hazırlanmaması veya iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmemesi durumunda idari para cezaları uygulanır.
2025 itibarıyla, az tehlikeli işyerlerinde bu yükümlülüklerin ihlali için cezalar:
Risk değerlendirmesi yapılmaması: 10.000 TL’den başlayan cezalar.
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmeme: her ay için ayrı ceza.
İş Kazaları ve Tazminat Davaları
İSG önlemleri alınmadığında meydana gelen iş kazaları, işverene maddi ve manevi tazminat davaları açılmasına neden olabilir.
İşyerinin Durdurulması
Ciddi ihmal durumlarında işyerinin faaliyetleri geçici olarak durdurulabilir.
Reputasyon Kaybı
İSG ihlalleri, işyerinin itibarını zedeler ve müşteri kaybına yol açabilir.